Prensky sitt digitale nasjonsprosjekt
- Innvandringsspørsmål; Assimilering, etnosentrisme og clash
Stereotypiske framsyninger av innvandrarar
Dei som i fysste omgang byrja reisa til den digitale kvardagen opplevde ei primært verbal verd som inngangsportal til det meste. Nokre laga seg enkle menyar i DOS for å enklare kunne komme inn på spel og program, medan nokre i fleire år hadde sin hovedplattform på den gamle gode kommandolinja kor ingenting kjem av seg sjølv. Det forutsatte ein del grunnleggande kunnskap om root-systemet, prosessane og filene som utgjorde dei visuelle framsyningane etterkvart. Dette lærte me ikkje på skulen, men av foreldre, kyndige venner og manualar. For utviklarar er ikkje den digitale kvardagen visuell. Det ligg eit programmeringsspråk og tallrekker i hopetal bak alt det visuelle. Det er like viktig for ein digital innbyggar å forstå dei bakanforliggande prosessane som det er å forstå det som skjer på skjermen. Kanskje ikkje for ein 12 åring som opplever sin fysste PC, men det skadar i alle fall ikkje. Det er ikkje tvil om at det fins et skille mellom dei fødd inn i ein digital kvardag, og dei som opplevde utviklinga til ein digital kvardag, men er det fordi ein kun har opplevd det eine eller det andre, eller er det ein vanesak?
Prensky konstruerer i artikkelen "Digital natives, Digital Immigrants" to typar innbyggarar i den digiatale kvardagen. Dei lyt seg vel best omsette til dei "digtiale infødde" og dei "digitale innvandrarane". Her oppstår det eit problem. Eg føler meg hverken som den eine eller den andre. Og det fysste ein bør gjere når nokon går så bastant inn for ei kategorisk todeling av eit komplekst felt på alle måtar, er byrje nyansere biletet i staden for å tilbakevise det, samt gå inn i dialogen med opne auge. Kven veit, kan hende ein lærer noko nytt.
Eg, ein innvandrar
Eg sjølv føler meg meir som ein digital infødd enn ein innflyttar. Som alle andre flyktningebarn så hugsar eg spesifikt den dagen eg flytta inn i den digitale kvardagen. Det var ei stor og forlokkande verd som opna seg såvidt den dagen eg og far min kobla oss opp på databasar med modem for å finne spel. Dette var før internett blei slik me kjenner det i dag, og eg hadde tilgang til oppkopling i all hovedsak fordi han allereie hadde jobba med data sidan byrjinga av oljeeventyret.
Det er ikkje før på ungdomsskulen at internet blei noko meir enn fritidssyssel. Eg fekk min fysste e-post konto på hotmail i 1995. Eg byrja ikkje bruke e-posten aktivt før rundt 2000-talet. Eg skreiv med søskenbarnet mitt. Me flytta oss ganske fort over på mIRC, "internet relay chat", kor me hadde fleire forskjellige faste chat-kanalar med geografisk, eksempelvis #stord. Me nytta i all hovedsak internett til å snakke med venner og finne juksekodar til spel. Det var ikkje før me byrja på ungdomskulen at me plutselig fant ut at me kunne nytte oss av internett sine grenselause og på den tida, lite kvalitetssikra informasjonsmengdar. Det at lærararane våre sin kjeldekritiske sans framstod som relativt svake i møtet med internettet, hjalp ikkje på då me kasta oss hodelause ut i kunnskapsjakta for å lage fine innleveringer til læraren. Me hadde ansvar for eigen læring-mantraet hengande over oss,og i all hovedsak fekk me kjenne vekslnde fordelar og ulempar innan me etterkvart lærte oss å bruke internett i skulesamband.
Eg hadde mobiltelefon før eg var ferdig på barneskulen og eg hadde såvidt cd'ar før eg fekk discman. Minidiscen tok fort over, og då mp3 blei kvardags, nytta me mp3-formatet på minidiscar som kunne lese dei. Spelkonsollar, gameboy og anna liknande hadde me allerede nytta i fleire år, så me hadde ein slags grunnleggande evne til intuitiv forståelse av det digitale og korleis me skulle manipulere bilder og tekst med dei instrumenta for input me hadde.
Poenget er at sjølv om eg ikkje er fødd inn i ein digital kvardag, så føler eg meg ikkje truffen av karakteristikkane til Prensky. Eg behersker eg dei digitale verktøyene rundt meg, og likar digitale læringsmetodar, men eg er ikkje ein framtidsutopi, slik eg føler at mange eldre trur om dei unge i den digitale kvardagen.
Om me allereie har lånt oss nokre grep frå migrasjonsfeltet, kan ein vel seie at eg er ein slags andre generasjons innvandrar i den digitale kvardagen, meir enn eg er innfødd, men spørsmålet er vel kanskje når ein blir digitalt innfødd? Eit særpreg for meg og mine jamngamle er at me lærte oss å skrive og trykke enter før me lærte oss å bruke ein musepeikar. Er det sånn at ein ser for seg ein digital etnisitet, eller er det sånn at til og med me som vart fødd før den store digitaliseringa av alt byrja kan oppnå fullverdig statsborgarskap i Prensky sin digitale nasjon.
Det å være innvandrar byr på like mange fordelar og ulemper som det å være ein innfødd. Å Det være infødd i ein digital kvardag kor ein frå fysste bevisste tanke må forholde seg til tusenvis av eksplisitte og implissitte kommunikeear av ymse artar frå alle kantar kan ikkje berre være problemfritt, sunt fint og flott og sånt.
Utdanning og innvandringspolitikk.
Om dei digitale innvandrarene sine haldningar og tilnærminger til læremetodar i undervisningssituasjonen med dei digitale innvandrarane seier han:
"A frequent objection i hear from Digital Immigrant educators is "this approach is great for facts" but it wouldnt work in my subject." Nonsense, this is just rationalization and lack of imagination." (Prensky, 2001:6)
Prensky avslår kategorisk at det å ville nytte gamle læringsmetodar på dei infødde, er fåfengt. Han hevdar at det går utanfor språket til dei digitalt infødde, og forklarar at forsøk på føre dei inn i tradisjonelle metodar er mangel på fantasi og "innovasjon". Vidare brukar han ord som dumt, ineffektivt og latskap for å beskrive dei digitale innvandrarane sin skepsis til nye læringsmåtar meir basert på spel, filmar, simulering etc. Han oppnår nøyaktig motsatte effekten. Det han gjer er å stigmatisere ei aldersgruppe, eller kanskje meir spissa; Ei 'Ikkje aldersgruppe'.
Eg undrer meg på om ikkje Prensky rett og slett har mista litt nyansar i det han hodestups kastar seg inn i si eiga begeistring for det han trur er framtida, dei innfødde digitalarane, eventuelt, dei "etnisk digitale". Eg tillater meg låne enda fleire ord frå innvandringsfeltet.
Hvis Prensky meiner at dei digitale innvandrarane skal ha noko befatning med dei etnisk digitale, får dei vær så god lære seg språket og lovane deira. Det kan være fristande å omfavne framskritt, det nye, kva det enn måtte være. Det fins alikevel dei som hevdar at den digitale kvardagen ikkje er uproblematisk. På samme måte som hjernen treng søvn, treng ein og ro til å få fordøye det ein ser. Det er ikkje sikkert at resonnementet mitt er overførbart til skulen. Interaktivitet og visuelle framsyninger er gode og effektive erstatninger, men når Prensky bastant fastslår at eit dataspel kor elevar skal få simulere dei grusomme tilstandane i konsentrasjonsleirane under andre verdskrigen har han sett vekk i ein viktig grunnstein for all menneskelig aktivitet: Me lev saman i ei verd kor det fysiske møtet mellom menneskene er grunnlaget for alt me gjer. På samme måte som ein abstrakt verdi som pengar til ei viss grad må kunne realiserast, må språkhandlinger og den digitale verksemda til dei etnisk digitale kunne realiserast i verdiar. Ein må på eit gitt tidspunkt i ein eller annan situasjon forholde seg til kva ein har i handa, ikkje til dei ti fuglane på taket.
Eg har stor tru på den moderne skulen, kor elevar nyttar digitale hjelpemiddel på samme måte som dei nyttar dei i resten av livene sine, men eg undrar meg over kva slags mennesker me skaper om ein tar utgangspunkt i å dokumentere, reprodusere, simulere og abstrahere verklegheita inn i informasjonkapslar som ungdomar skal sluke inn frå ein skjerm.
Lat oss bruke hurtigruta som eksempel. Det han gjer er å seie at Hurtigruta minutt for minutt er like lærerikt, inntrykksfullt og gøy som å foreta den fysiske reisa sjølv. Det kan godt være at det var fleire som reiste minutt for minutt enn det var som har reist med Hurtigruta det siste året, men dei som såg det på TV kom strengt tatt aldri fram til målet. Dei satt framleis i sofaen sin kvar gong dei såg hurtiruta klappe til kai.
Lat oss gå vidare med hurtigrutelignelsen. Sei at ein skulle ha lagt opp opplevelsen av hurtigruta heilt etter Prensky sine ideear. Me kunne ha laga ein platform for læring. Ei slags hyperreiserute, kor den reisande kunne klyppe og lime saman dei strekningane ein ville, med partier kor spelaren måtte i eit fysste persons spel kunne delta i reisa som servitør, feit tysk turist, kaptein og matros. (Med på følgjande multiplechoiceprøvar som kvalifiserte til fagbrev om ein besto.)
Digitale verktøy og Læringsutbytte
No er eg like urimeleg som det Prensky er når eg kategorisk avviser påstandane hans. Det er begrensa kva slags type læring som lar seg simulere. Me kan ha utbytte av teoretiske og simulerte tilnærminger, men me bær og kunnskap i kroppane våre. Du kan ikkje lære deg å spele piano utan å spele piano. Du kan ikkje lære deg å interagere og vellykka med mennesker utan være i nærleiken av menneske. Derimot kan du gjerne effektivt nytte teknologien rundt deg til å lære piano .
Prensky omtalar dei som ligg eit hestehovud bak dei digitale innfødde som om det var imperialistar av værste sort, som prøva tvinge dei unge fremadstormande turbohjernane inn i trauste gamle læringsmønstre.
Similar rethinking needs to be applied to all subjects at all levels. Although most attempts at “edutainment” to date have essentially failed from both the education and entertainment perspective, we can – and will, I predict – do much better.
In math, for example, the debate must no longer be about whether to use calculators and computers – they are a part of the Digital Natives‟ world – but rather how to use them to instill the things that are useful to have internalized, from key skills and concepts to the multiplication tables. We should be focusing on “future math” – approximation, statistics, binary thinking.
Ja, me må forstå korleis hjernane til dei som veks opp i den digitale kvardagen tar inn stoff og arbeider med informasjon, og me må diskutere og forske fram fornuftige og effektive måtar å bruke digitale hjelpemiddel i skulen. Det betyr og at lærarane må beherske teknologien og nytte han effektivt. Ikkje bytte ut lesing og skriving med musepeikarar og visuelle framsyninger med first person shooter-spel mynta på ingeniørstudentar eller liknande. Teknologien blir berre anvendt med den kunnskapen me har. Alle platformar og medier har sine redaktørar anten i seg sjølv gjennom sin eigen bruk, eller gjennom nokon andre.
Back to basics!
Det Prensky og gløymer er den muntlege framstillinga, som er nær den visuelle framsyninga, som speler på referansar. Ein utalt setning er like "hypertekstuell" som ein setning med særskilte ord merka i blått.
Eksempelvis er setningen "Opptil fleire av elevane opplevde dei digitale læreplatformane som eksogame " ikkje ulik om eg ville ha sagt den høgt i eit klasserom. 'Opptil fleire av elevane opplevde dei digitale læreplattformane som eksogame'. Men det hypertekstuelle forutsetter at informasjonen er tilgjengelig eller kjent. Eg ser på læringsprosessen som det å puste kognitiv inn, kollektivt ut, kollektiv repsons, kognitivt inn, og om igjen. Eg vil driste meg til å bruke noko så gammalmodigt som Hermeneutikk (som best kan forklarast ved å spele Pong frå 1972 berre med å sette rette merkelappar på dei rette grafiske komponentane i spelbiletet).
Når eg byrja gå Presnky etter i saumane så forstår eg at det er ikkje rart at han har sånn klokketru på metodane sine. Han er jo ikkje berre vitenskapsmann når han skriv. Han omsett jo og desse ideane sine , og henvender seg til læreinstitusjonar og formidlarar som har unge digitale innfødde som målgruppe, og kundane hans er jo i aller høgste grad dei kunnskapslause digitale innvandrarane som han så elegant vil assimilere inn i den infødde kulturen. Men har Prensky holdt tritt med utviklinga på nett sjølv? Det er jo berre å ta ein kikk på nettsidene hans anno 2011. Det trengs ikkje nærmare forklaring.
Men spøk til revolver, Digital Natives og Digital Immigrants er eit viktig bidrag til korleis me forstår den generasjonen som eg trur ikkje eksisterte i 2001 då Prensky skreiv om det. For desse verktøya var alt anna enn altomgripande i kvardagen på den tida for oss som opplevde framveksten av internetthegemoniet i livene våre. Eg nektar tru at nokon fødd før 2000 kan kvalifisere til digitale innfødde. I 1999 hadde 42% av norske innbyggarar tilgang til internet heime. Under 20% av 9-12 åringane hadde eigen mobiltelefon. (Ling & Vaage, 2000) Om statistikkane ser annleis ut andre stader i verden tviler eg på at det var nokon som blei fødd inn i ein gjennomdigital kvardag på denne tida.
Det eg meiner Prensky ikkje ser i argumentasjonen sin, er at utdanning er eit møte mellom generasjonar. Elevane blir utfordra og skal igjen utfordre den eldre generasjonen, eller dei "vaksne" om ein vil. Eg trur dette aspektet er vel så viktig å tenke på når ein diskuterer læringsmetodar og korleis ein skal gripe fatt i elevane.
"In the end the professors and their staff came through brilliantly, but because of the large mind- shift required it took them twice as long as we had expected. As they saw the approach working, though, the new “Digital Native” methodology became their model for more and more teaching – both in and out of games – and their development speed increased dramatically" (Prensky, 2001:5)
Kva Prensky legg i at utviklinga deira går fortare forklarar han ikkje. Det at ein prosesserer informasjon raskare betyr ikkje at ein lærer noko meir av det. Om det han legg i det, er at dei presterer betre på vurderinger, så betyr ikkje det nødvendigvis at dei lærer meir eller forstår meir. Det kan og bety at dei reint språkleg beherskar den digitale situasjonen og verktøyet betre, altså i vurderingssituasjonen. På samme måte som ein som skriv godt kan vri seg unna ein dårleg faglig prestasjon og redde seg til ein god karakter. Det er ikkje alltid sånn at resultat på vurdering heng saman med læringsutbytte. Det kommer an på både vurderingsformene og læringsmetodane. Her snakkar han berre varmt om eit av alternativene i læringsmetodane. Det at eg har kasta vekk tusentals timar på å leike krig i eit utall univers, har forsvart utallige planetar og har skreve tusen telefonar gjer meg ikkje til ein bedre soldat, strateg eller kommunikator.
Det at Prensky presterer å lage viktige kategoriar som hjelp oss å forstå kva slags ny skriftkultur som har oppstått dei siste åra, er prisverdig og har verkeleg stor både praktisk og teoretisk verdi. Ein bør alikevel ligge eit, om ikkje to vitenskapelege hestehovud bak ideeane før me sett dei ut i praksis. Ein skal ikkje sjå vekk i frå at dei digitale immigrantane sine metodar, tilnærminger og bekymringer har noko for seg. Eg er i alle fall overtydd om at møtet mellom dei to generasjonane er viktigare enn Prensky sitt Digitale Hallelujah.
Me treng meir kunnskap om feltet, kan hende me har det no, ti år etter Prensky sin subtile salgspitch. Eg er diverre enda usikker på om det er dei infødde som er majoriteten. Eg trur nok at invandrarane enda er majoriteten, og me beveger oss på ein gylden middel vei som uansett så lenge me har straum nok, går i Prensky sin favør anten me vil eller ei.
Litteratur:
Ling, Richard og Vaage, Odd Frank: Samfunnsspeilet nr. 6, 2000,Internett og mobiltelefon -
ikke lenger bare for de få.
Prensky, Mark: On the Horizon , MCB University Press, Vol. 9 No. 5, October 2001, Digital Natives. Digital Immigrants.
Lenkjer:
Tal og statistikk: http://www.ssb.no/samfunnsspeilet/utg/200006/6.shtml